Het WJD-kruis staat bekend als het ‘kruis van het Heilig Jaar’, het ‘Jubelkruis’, het ‘WJD-kruis’, het ‘Pelgrimskruis’. Velen noemen het het ‘Jongerenkruis’, omdat het aan jongeren werd gegeven om mee de wereld rond te nemen, naar elke plaats en op elk moment. Hier is het verhaal – een long read – van dat kruis. Wij noemen het: het WJD-kruis. Een geschiedenis van de reis van het WJD-kruis door de wereld.

Het begin

Het was het Heilig Jaar van de Verlossing (1983-1984). Paus Johannes Paulus II vond dat er een kruis – het symbool van ons geloof – in de buurt van het hoofdaltaar in de Sint-Pietersbasiliek moest staan, waar het door iedereen gezien kon worden. Een groot houten kruis van 3,8 meter hoog werd volgens de wens van de Heilige Vader daar geplaatst. Aan het einde van het Heilig Jaar, nadat de Paus de Heilige Deur had gesloten, vertrouwde hij dat kruis toe aan de jongeren van de wereld, vertegenwoordigd door de jongeren van het jongerencentrum San Lorenzo in Rome. Zijn woorden bij die gelegenheid waren:

“Mijn beste jongeren, aan het einde van het Heilig Jaar vertrouw ik jullie het teken van dit Jubeljaar toe: het kruis van Christus! Draag het over de hele wereld als een symbool van de liefde van Christus voor de mensheid en verkondig aan iedereen dat alleen in Christus, die gestorven en opgestaan is uit de dood, redding en verlossing te vinden zijn.” (Rome, 22 april 1984)

De jongeren gaven gehoor aan het verzoek van de Heilige Vader. Zij brachten het naar het Jeugdcentrum San Lorenzo naast het Sint-Pietersplein, waar het zou worden ondergebracht als het niet op bedevaart was over de hele wereld. De eerste bedevaart van het Heilig Jaarkruis (zoals het toen heette) vond plaats in juli. De bestemming was München in Duitsland voor de “Katholikentag”. Het was slechts een eenvoudig houten kruis. Op het eerste gezicht zagen de mensen niet dat het iets bijzonders was. Beetje bij beetje realiseerden zij zich dat het op wens van de Heilige Vader op een missie was gekomen. Tijdens de laatste eucharistieviering in het stadion van de stad, waar 120.000 mensen aanwezig waren, stond het kruis naast het altaar, zodat iedereen het kon zien.

In de loop van 1984 brachten jongeren het kruis naar Lourdes, Paray-le-Monial en andere plaatsen in Frankrijk, en het ging drie keer naar Duitsland. Toen de paus dit hoorde, zei hij: “Ze moeten het ook naar Praag brengen, naar kardinaal Tomasek”. In die tijd bevond Tsjecho-Slowakije zich achter het ijzeren gordijn, en het kruis dat daar door jongeren werd gedragen zou een symbool zijn van verbondenheid met de paus.

De reis wordt vervolgd

In januari 1985 bracht een groep Duitse jongeren het kruis naar Praag in antwoord op het verzoek van de Heilige Vader. 1985 was het Internationale Jeugdjaar, uitgeroepen door de Verenigde Naties, en 300.000 jongeren hadden op Palmzondag een ontmoeting met de Paus op het Sint-Pietersplein. Het Heilig Jaarkruis was bij die ontmoeting aanwezig. In de loop van dat jaar was het kruis aanwezig bij jongerenbijeenkomsten, werd het meegenomen op bedevaart, en leidde het de kruisweg in straten van steden in verschillende delen van Europa: Italië, Frankrijk, Luxemburg, Ierland, Schotland, Malta en Duitsland. In december van dat jaar kondigde paus Johannes Paulus II aan dat er een jaarlijkse Wereldjongerendag zou komen, die zou beginnen op de daaropvolgende Palmzondag. (Vanaf 1986 zou de Wereldjongerendag elk jaar op diocesaan niveau worden gehouden. Sinds 1987 zijn er om de twee of drie jaar wereldbijeenkomsten van jongeren met de paus in een ander land).

In 1986 was het kruis aanwezig bij de viering van de eerste wereldjongerendag in het bisdom Rome, die op Palmzondag in de basiliek van Sint-Jan Lateranen werd gehouden. Dit zou een jaar worden van pelgrimstochten en ontmoetingen in Italië, Frankrijk en Zwitserland.

1987 was het jaar van de tweede WJD, de eerste die jongeren uit de hele wereld op één plaats bijeenbracht. Deze werd gehouden in Buenos Aires in Argentinië in april van dat jaar. Dit was de eerste keer dat het kruis naar het Amerikaanse continent ging. Het werd daar enkele dagen voor het evenement naartoe gebracht. De Heilige Vader vertelde de jongeren over de oorsprong van dat kruis toen hij zei: “Het grote kruis dat vandaag onze bijeenkomst voorzit, is het kruis dat de aanzet gaf tot alle plechtigheden tijdens het Heilig Jaar van de Verlossing en dat ik op Paaszondag aan een groep jongeren heb gegeven…” Daarna keerde het kruis terug naar Europa om aanwezig te zijn op jongerenbijeenkomsten in Duitsland, Frankrijk en Griekenland. Het was ook aanwezig op de bisschoppensynode die in oktober in Rome werd gehouden.

“Het grote kruis dat vandaag onze bijeenkomst voorzit, is het kruis dat de aanzet gaf tot alle plechtigheden tijdens het Heilig Jaar van de Verlossing en dat ik op Paaszondag aan een groep jongeren heb gegeven…”

In 1988 reisde het kruis niet alleen naar de derde Wereldjongerendag op Palmzondag in Rome, maar ook naar Duitsland en Frankrijk, en stak het opnieuw de Atlantische Oceaan over, dit keer naar Steubenville in de Verenigde Staten.

In 1989 reisde het kruis rond in de bisdommen van Nederland, en in augustus ging het naar de vierde Wereldjongerendag, dit keer in Santiago de Compostela in Spanje. Het bevond zich tussen de menigte jongeren van het San Lorenzo Centrum om de paus te begroeten toen hij aankwam voor de nachtwake. Voor de mis van de volgende ochtend werd het naar een meer prominente plaats gebracht. In oktober bracht het zijn eerste bezoek aan Azië, waar het aanwezig was op een Internationaal Eucharistisch Congres in Seoel in Korea.

In 1990 was het kruis aanwezig bij de viering van de vijfde Wereldjongerendag in Rome op Palmzondag. Het reisde twee keer naar het Amerikaanse continent: naar Mexico en de Verenigde Staten. Het bezocht ook Frankrijk, Duitsland en Italië.

In 1991 ging het kruis met de jongeren naar de 6e Wereldjongerendag, die dat jaar in Czestechowa in Polen werd gehouden. Opnieuw vestigde de Heilige Vader de aandacht van de jongeren op het kruis door te zeggen: “Terwijl wij de wake houden, is het kruis hier in ons midden. Jullie hebben dit kruis hierheen gebracht en het in het centrum van onze samenkomst geplaatst… Het kruis, het teken van Gods onuitsprekelijke liefde, een teken dat openbaart dat ‘God liefde is'”. Na de Wereldjongerendagen heeft het kruis Duitsland en Zwitserland aangedaan.

“Terwijl wij de wake houden, is het kruis hier in ons midden. Jullie hebben dit kruis hierheen gebracht en het in het centrum van onze samenkomst geplaatst… Het kruis, het teken van Gods onuitsprekelijke liefde, een teken dat openbaart dat ‘God liefde is”

In 1992, op Palmzondag, ter gelegenheid van de viering van de 7e Wereldjongerendag in Rome, werd het kruis aan de jongeren van de Verenigde Staten toevertrouwd. Tijdens het Angelus bij die gelegenheid zei de Heilige Vader: “Het Heilig Jaarkruis – boom van leven! Het zal nu overgaan van de handen van de jongeren uit Polen naar die van de jongeren hier uit de Verenigde Staten. Moge het jullie begeleiden op je weg van voorbereiding”. Voordat het aan zijn reis door de bisdommen van hun land begon, werd het naar Australië gebracht om in te gaan op het verzoek van de jongeren daar om het tenminste voor een korte periode te ontvangen.

In 1993 begon het kruis aan zijn reis door de Verenigde Staten, waar het vieringen, manifestaties, conferenties en pelgrimstochten bijwoonde. Het was aanwezig op de achtste Wereldjongerendag, die in augustus in Denver werd gehouden. De Heilige Vader zei tot de daar verzamelde jongeren: “Volg het pelgrimskruis; ga op zoek naar God, en je zult zien dat Hij ook te vinden is in het hart van een moderne stad”. Het kruis bleef tot het einde van het jaar door de VS reizen.

In 1994, tijdens de diocesane viering van de 9e Wereldjongerendag in Rome op het Sint-Pietersplein op Palmzondag, gaf een vertegenwoordiging van jongeren uit de Verenigde Staten het kruis door aan een delegatie van jongeren uit de Filippijnen. De paus had het jaar daarvoor in Denver gezegd: “Het kruis van het Heilig Jaar zal ons naar de Filippijnen brengen, waar we de gulle mensen zullen ontmoeten die zo vol van geloof zijn”. Vervolgens werd het kruis naar de Filippijnen gevlogen om daar zijn pelgrimstocht te beginnen langs de 79 bisdommen van de Filippijnse eilanden, reizend per boot, op de schouders van de plaatselijke jeugd, en met welke vervoermiddelen dan ook.

De 10e WJD werd gevierd in Manilla in januari 1995. Het kruis kwam vóór het evenement in Manilla aan en werd naar de jongeren gebracht die verzameld waren voor het Internationale Jeugdforum, een evenement dat vlak voor de Wereldjongerendagen plaatsvond. Tijdens de nachtwake op zaterdagavond zei de Heilige Vader: “Het Pelgrimskruis gaat van het ene continent naar het andere, en jongeren van overal komen samen om samen te ervaren dat Jezus Christus voor iedereen dezelfde is, en dat zijn boodschap altijd dezelfde is. In Hem is er geen verdeeldheid, geen etnische rivaliteit, geen sociale discriminatie. Allen zijn broeders en zusters in de ene familie van God”. Na de viering van de Wereldjongerendagen keerde het kruis terug naar Rome en bezocht verschillende steden en bedevaartsoorden in Italië.

“Het Pelgrimskruis gaat van het ene continent naar het andere, en jongeren van overal komen samen om samen te ervaren dat Jezus Christus voor iedereen dezelfde is, en dat zijn boodschap altijd dezelfde is. In Hem is er geen verdeeldheid, geen etnische rivaliteit, geen sociale discriminatie. Allen zijn broeders en zusters in de ene familie van God”.

Tijdens de diocesane viering van de 11e Wereldjongerendag in Rome op het Sint-Pietersplein op Palmzondag 1996 heeft een groep Filippijnse jongeren het kruis doorgegeven aan een delegatie Franse jongeren. De Heilige Vader zei bij die gelegenheid: “Het kruis op deze dag te omhelzen, het van hand tot hand door te geven, is een zeer welsprekend gebaar. Het is alsof je zegt: Heer, wij willen niet alleen bij U blijven voor het moment van het ‘Hosanna’, maar met Uw hulp U vergezellen op de kruisweg, zoals Maria, Uw moeder en de onze, en de apostel Johannes. Ja, Heer, ‘U hebt het woord van eeuwig leven’ en wij geloven dat uw kruis een woord van leven is, van eeuwig leven!” Na de mis brachten de Franse jongeren het kruis terug naar hun land, en het maakte een triomfantelijke intocht in Chartres en was aanwezig bij de avondmis op Palmzondag. Zo begon de pelgrimstocht langs 90 bisdommen of bewegingen, waaronder enkele in Duitsland en Nederland. Het bezoek aan Duitsland bij deze gelegenheid was in Berlijn, waar de Heilige Vader een ontmoeting had met de jongeren aldaar. Het kruis was bij de jongeren toen zij de nacht doorbrachten in gebed.

De pelgrimstocht door Frankrijk en de buurlanden (Oostenrijk en België) werd in 1997 voortgezet tot de 12e WJD in Parijs in augustus. Om het gebruik voort te zetten dat in Manilla was begonnen, werd het kruis naar de jongeren gebracht die bijeen waren voor het Internationale Jeugdforum. Na de viering van de Wereldjongerendagen keerde het kruis terug naar Rome.

In 1998, tijdens de diocesane viering van de 13e Wereldjongerendag in Rome op het Sint-Pietersplein op Palmzondag, overhandigde een delegatie van Franse jongeren het kruis aan de jongeren van Italië. De volgende internationale WJD zou in het Jubeljaar in Rome worden gehouden. Tijdens de homilie van die mis op Palmzondag zei de Heilige Vader: “Mijn lieve jongeren, vandaag wordt de boodschap van het kruis opnieuw aan jullie gegeven. Jullie, die de volwassenen van het derde millennium zullen zijn, wordt dit kruis toevertrouwd. Binnenkort zal het door een groep Franse jongeren worden doorgegeven aan een delegatie van jongeren uit Rome en Italië. Van Rome naar Buenos Aires; van Buenos Aires naar Santiago de Compostela; van Santiago de Compostela naar Czestochowa; van Jasna Góra naar Denver; van Denver naar Manilla; van Manilla naar Parijs, is dit kruis op pelgrimstocht gegaan met de jongeren van het ene land naar het andere, van het ene continent naar het andere. Jonge christenen, jullie keuze is duidelijk: in het kruis van Christus de zin van jullie bestaan en de bron van jullie missionair enthousiasme te ontdekken”. Na deze mis ging het kruis op weg om door heel Italië te reizen.

In 1999 zette het kruis zijn pelgrimstocht door Italië voort. Op zondag 14 maart was het aanwezig bij een massabijeenkomst van jongeren in Turijn met een televisieverbinding met de Heilige Vader en het Angelus op het Sint-Pietersplein. De paus zei tot hen: “In deze maanden is het kruis van de Wereldjongerendag op bedevaart in de bisdommen van Italië. Vandaag is het aangekomen in Turijn, waar de jongeren van Piemonte en Val d’Aosta bijeen zijn gekomen om het te verwelkomen op het Piazza San Carlo. Aan hen – die zich via de televisie bij ons hebben aangesloten – breng ik een speciale groet en zeg: wees niet bang om het kruis van Christus in je leven te verwelkomen! …”. Het kruis was in mei in Ancona toen de Heilige Vader die stad bezocht. De officiële Jubileumbedevaart van het kruis in Italië begon in Rome bij de Basiliek van S. Croce in Gerusalemme op 14 september.

In het jaar 2000 werd de kruisbedevaart in Italië voortgezet, met als hoogtepunt een pelgrimstocht te voet van Mantua naar Rome, gedragen op de schouders van 200 jongeren. Zij overhandigden het aan de jongeren die bijeen waren voor het Internationale Jeugdforum in Rome, waar zij hun vertelden: “Wij zijn erg verliefd geworden op dit kruis … maar we zijn erg blij dat we het aan jullie kunnen geven, want dit kruis is niet van ons alleen: het is van iedereen en is voor iedereen. Wij zien dit gebaar als het einde van onze pelgrimstocht en ook als het begin van een nieuw leven waarin ons kruis niet van hout is, maar een kruis dat we elke dag met ons mee moeten dragen”. Daarna werd het kruis naar het Sint-Pietersplein gebracht voor de opening van de 15e Wereldjongerendag. Het kruis werd langs de “Via Crucis” door het Forum Romanum naar het Colosseum gedragen. Het was getuige van stromen jongeren die naar het Sacrament van Verzoening kwamen in het Circo Massimo, en van een menigte van meer dan twee miljoen mensen die de afsluitende mis met de Heilige Vader bijwoonden in Tor Vergata.

In 2001, tijdens de viering in Rome van de 16e Wereldjongerendag op het Sint-Pietersplein op Palmzondag, gaven de Italiaanse jongeren het kruis door aan een delegatie Canadese jongeren. Bij die gelegenheid vroeg Johannes Paulus II: “Wat zien wij op het kruis dat voor ons staat en waar de wereld al 2000 jaar over vraagt en de Kerk over nadenkt? Wij zien Jezus, de Zoon van God die mens is geworden om de mensheid te herstellen tot God”. Daarna werd het kruis over de Atlantische Oceaan gevlogen en begon het aan zijn lange pelgrimstocht door een enorm land, reizend per commerciële luchtvaartmaatschappij, klein vliegtuig, hondenslee, pick-up truck, tractor, zeilboot en vissersboot. Het bezocht parochiekerken, jeugdgevangenissen, gevangenissen, scholen, universiteiten, nationale historische plaatsen, winkelcentra, straten in de binnenstad, uitgaansbuurten en parken.

“Wat zien wij op het kruis dat voor ons staat en waar de wereld al 2000 jaar over vraagt en de Kerk over nadenkt? Wij zien Jezus, de Zoon van God die mens is geworden om de mensheid te herstellen tot God”

In 2002 zette het kruis zijn reis door Canada voort. Deze werd in februari drie dagen onderbroken toen het naar Ground Zero in New York werd gebracht als teken van hoop voor de bevolking van de Verenigde Staten na de tragedie van 11 september. Daarna ging de pelgrimstocht in Canada verder. Op 28 april vertrok een groep jongeren uit Ontario en Quebec met het kruis uit de kathedraal van Mary Queen of the World in Montreal, om van daaruit naar Toronto te lopen. Deze “dragers” droegen het kruis de volgende 43 dagen naar de stad van de 17e Wereldjongerendag. Tijdens de hele reis en tijdens de WJD in Toronto in juli kwamen mensen het kruis aanraken, het omhelzen en vurig bidden. Het kruis was bij de jongeren tijdens alle grote evenementen van de Wereldjongerendagen, en paus Johannes Paulus II noemde het tijdens de welkomstceremonie met de woorden: “Het is door met Christus te wandelen dat we vreugde kunnen bereiken, ware vreugde! Juist daarom herhaalt hij vandaag opnieuw de vreugdeverkondiging aan jullie: ‘Zalig zijn zij …’. Nu wij op het punt staan zijn glorierijk kruis te verwelkomen, het kruis dat de jongeren heeft begeleid op de wegen van de wereld, laat dan dit troostrijke en veeleisende woord weerklinken in de stilte van uw harten: ‘Zalig zijn zij …. .'”. Na de Wereldjongerendagen vertrok het kruis uit Canada naar Europa. Het reisde van augustus tot het einde van het jaar in de Tsjechische Republiek.

Voordat het op Palmzondag 2003 overging van de Canadese jeugd naar de Duitse, maakte het kruis een reis naar Ierland voor een jongerenmissie. Op Palmzondag introduceerde Johannes Paulus II in Rome een nieuw element: voortaan zou het kruis op zijn pelgrimstocht vergezeld worden door de icoon van Onze Lieve Vrouw, Salus Populi Romani. (Deze icoon, een kopie van een vereerde icoon in Santa Maria Maggiore in Rome, was aanwezig geweest bij de WJD 2000 Vigil en de Pauselijke Mis in Tor Vergata in Rome). De paus zei: “Vandaag vertrouw ik ook aan de delegatie uit Duitsland de icoon van Maria toe. Van nu af aan zal het de Wereldjongerendagen vergezellen, samen met het kruis. Aanschouw, jullie Moeder! Het zal een teken zijn van Maria’s moederlijke aanwezigheid dicht bij de jongeren die geroepen zijn, zoals de apostel Johannes, om haar in hun leven te verwelkomen”. Het kruis en de icoon begonnen vervolgens aan hun pelgrimstocht door verschillende Europese landen op weg naar Duitsland. De bezochte landen waren: Noorwegen, Spanje, Luxemburg, Oostenrijk, Polen, Slowakije, Tsjechië, Slovenië, Hongarije, Roemenië, Kroatië, Bosnië en Herzegovina, Zweden, Litouwen, Denemarken, Portugal, Frankrijk, Ierland, Nederland en Zwitserland. Tijdens het bezoek aan Spanje waren het kruis en het Icoon aanwezig bij de heiligverklaringen van verschillende Spaanse heiligen en bij een massabijeenkomst van jongeren met Johannes Paulus II.

De reis door Europa werd voortgezet in 2004. Het kruis en de icoon werden uitgenodigd in Engeland, Wales, Schotland, Italië, België, Bulgarije en opnieuw in Bosnië en Herzegovina. Op Palmzondag, 4 april, begonnen het kruis en de icoon hun pelgrimstocht langs de bisdommen van Duitsland door de Brandenburger Tor in Berlijn binnen te gaan. Deze gebeurtenis werd op reuzenschermen gevolgd door de aanwezigen op het Sint-Pietersplein voor de diocesane viering van de 19e Wereldjongerendag in Rome. Paus Johannes Paulus II sprak in zijn preek over het kruis. Hij herinnerde de jongeren eraan dat het twintig jaar geleden was dat hij het Heilig Jaarkruis toevertrouwde aan de jeugd van de wereld. Hij zei: “Sinds die tijd reist het kruis nog steeds naar vele landen ter voorbereiding op de Wereldjongerendagen. Tijdens zijn pelgrimstochten heeft het de continenten doorkruist. Zoals een fakkel van hand tot hand wordt doorgegeven, zo werd het van land tot land vervoerd; het is een lichtend teken geworden van het vertrouwen dat de jonge generaties van het derde millennium bezielt. Vandaag is hij in Berlijn!”

De pelgrimstocht in Duitsland werd in 2005 voortgezet. Onderweg deden het kruis en icoon de WJD-organisatoren uit de hele wereld, die in Bensberg bijeen waren voor een voorbereidende WJD-bijeenkomst, de groeten. De reis door Duitsland werd afgesloten met een 40-daagse wandeling van Dresden naar Keulen, waar het kruis en de icoon de 20e Wereldjongerendagen bijwoonden. Zij waren aanwezig toen jongeren uit de hele wereld paus Benedictus XVI ontmoetten. Na de vieringen keerde het kruis terug naar Rome voor hoognodige reparaties.

Op Palmzondag 2006 overhandigde een delegatie van Duitse jongeren het kruis en de icoon aan een delegatie van jonge Australiërs. In zijn homilie sprak paus Benedictus over het kruis als een teken van vrede. Hij zei: “Het nieuwe wapen dat Jezus ons in handen geeft is het kruis – een teken van verzoening, van vergeving, een teken van liefde die sterker is dan de dood. Telkens wanneer wij het teken van het kruis maken, moeten wij bedenken dat wij onrecht niet met onrecht of geweld met geweld mogen bestrijden. Laten we onthouden dat we alleen het kwade met het goede kunnen overwinnen en nooit door het kwade met het kwade te vergelden … Van Keulen naar Sydney – een reis over continenten en culturen, een reis door een wereld verscheurd en gekweld door geweld! … Ik dank de jongeren die nu dit kruis zullen dragen, waarin wij als het ware het mysterie van Jezus kunnen aanraken op de snelwegen van de wereld. Laten we bidden dat het ons tegelijkertijd zal raken en onze harten zal openen, zodat we door het volgen van zijn kruis boodschappers van zijn liefde en zijn vrede zullen worden. Amen”. Na de viering van Palmzondag begonnen het kruis en de icoon aan hun lange reis naar Australië door eerst door Afrika te reizen. De landen die in 2006 werden aangedaan waren Senegal, Guinee-Bissau, Gambia, Ghana, Togo, Burkina Faso, Niger, Kameroen, Gabon, Congo-Brazzaville, Burundi, Rwanda, Tanzania, Malawi en Zambia. Allerlei hindernissen werden overwonnen, opdat zoveel mogelijk jonge Afrikanen zouden kunnen bidden in de aanwezigheid van het kruis en de Icoon. De eerste vertraging werd veroorzaakt door een luchtaanval in Europa. Een andere keer was het kruis te groot om in een beschikbaar vliegtuig te passen en moesten creatieve alternatieven worden gevonden.

De Afrikaanse tournee werd in 2007 voortgezet. De landen die in het begin van het jaar werden bezocht waren: Botswana, Zuid-Afrika, Swaziland, Mozambique en Madagaskar. Er zijn veel verhalen te vertellen over de reis van het kruis en de Icoon, toen ze achterop een vrachtwagen over de stoffige wegen van Afrika trokken. Mensenmassa’s kwamen naar buiten om hen met zang en dans te verwelkomen, en dit trok vele anderen uit andere kerken en religies aan. Ontmoetingen met het kruis en icoon werden gebruikt om jonge mensen op te dragen een “geweldloze generatie” te worden. Zij leidden verschillende vredesmarsen. In landen die te maken hebben gehad met etnische strijd en genocide, was de roep om “dit nooit meer” luid en duidelijk toen zij zich verzamelden rond het kruis en de Icoon. Na deze tour vol actie in Afrika, ging de lange reis naar Australië verder met een kort bezoek aan Azië en vervolgens aan Oceanië. De bezochte landen waren Korea, de Filippijnen, Guam, de Marshalleilanden, Chuuk, Palau, Papoea-Nieuw-Guinea, de Salomonseilanden, Oost-Timor, Kiribati, Appia Samoa, Amerikaans Samoa, Tahiti, Tonga, Fiji, Nieuw-Caledonië, Vanuatu en Nieuw-Zeeland. Voor landen die zo ver van elkaar en van de rest van de wereld verwijderd zijn, was de belangrijkste indruk van de jongeren daar dat het kruis en de icoon hen dichter bij de buitenwereld brachten. Deze WJD-symbolen waren door ontelbare andere mensen over de hele wereld aangeraakt. Vaak werden zij begroet door massa’s jongeren in traditionele kledij die bloemen gooiden. Ze reisden in boten door het oerwoud en werden in processie rondgedragen over eilanden. Ze hielpen verzoening te brengen waar er spanningen waren (Oost-Timor), en ze troostten jonge mensen die onlangs een zware aardbeving en tsunami hadden meegemaakt (Salomonseilanden).

In juli bereikten het kruis en het Icoon Australië en begonnen aan hun pelgrimstocht rond het volgende WJD-gastland. De jongeren van het JCI-team (Journey of the Cross and Icon) hielden een dagboek bij waarin de details van de pelgrimstocht werden opgetekend, te beginnen met de aankomst in Sydney en de overdrachtsceremonie door Nieuw-Zeelanders, waarbij jonge Maori’s en Australische Aboriginaljongeren hun respectieve ceremoniële rituelen uitvoerden. Het verslag van de reis spreekt van zee en woestijn, hitte en koude, bekeringen en emoties, geïsoleerde gemeenschappen en warme verwelkomingen.

De pelgrimstocht in Australië werd in 2008 voortgezet en afgesloten met een 15-daagse rondwandeling door het aartsbisdom Sydney in de aanloop naar de 23e WJD met paus Benedictus XVI en jongeren uit de hele wereld. Het kruis nam deel aan de kruisweg die werd uitgebeeld in de straten en de haven van Sydney. De paus verwees naar de symbolen van de WJD in zijn toespraak tijdens de Vigilie op zaterdagavond. Hij zei: “Verzameld voor ons veelbezochte kruis en de icoon van Maria, en onder het prachtige sterrenbeeld van het Zuiderkruis, bidden wij. Vanavond bid ik voor jullie en voor jongeren over de hele wereld”. Hij stelde de jongeren een vraag: “Wat is ons antwoord, als christelijke getuigen, op een verdeelde en versplinterde wereld? Hoe kunnen wij de hoop op vrede, genezing en harmonie bieden aan die ‘stations’ van conflict, lijden en spanning waarlangs jullie met dit Wereldjongerendagenkruis hebben willen marcheren?” Na de Wereldjongerendagen werden het kruis en de icoon rechtstreeks naar Rome gevlogen. Na een bezoek aan Lourdes in Frankrijk, keerden ze terug naar Rome voor reparaties.

Palmzondag 2009 was de gelegenheid voor de volgende overhandiging van het kruis en de icoon. Paus Benedictus zei: “Beste vrienden, aan het einde van deze liturgie zullen de jongeren van Australië het kruis van de Wereldjongerendagen overhandigen aan hun tegenhangers uit Spanje. Het kruis is op reis van de ene kant van de wereld naar de andere, van zee naar zee. En wij vergezellen het. Met het kruis gaan we voort op zijn weg en zo vinden we onze eigen weg…”. De volgende dag werden de jongeren uit Spanje, die voor de overhandiging waren gekomen, in audiëntie ontvangen door paus Benedictus. De Paus sprak met hen over de betekenis van het kruis, en hij zei: “De ontmoeting met het Wereldjongerendagenkruis, dat wordt aangeraakt en gedragen, wordt een innerlijke ontmoeting met Hem die voor ons stierf aan het kruis. De ontmoeting met het kruis wekt bij de jongeren de herinnering aan de God die verkoos mens te worden en met ons te lijden. Het verheugt mij te weten, dat jullie dit kruis, dat jullie ontvangen hebben, op Goede Vrijdag in processie door de straten van Madrid zullen dragen, opdat het geprezen en vereerd zal worden”. Het kruis en de icoon werden naar Spanje gebracht en in de kathedraal van Madrid groots onthaald. Voordat de pelgrimstocht in Spanje werd voortgezet, werd het kruis naar Italië en Polen gebracht voor vieringen ter gelegenheid van het feit dat 25 jaar geleden Johannes Paulus II het Heilig Jaarkruis aan jongeren toevertrouwde. Ook bezocht het de stad Aquila in Italië, waar een verwoestende aardbeving had plaatsgevonden. Daarna hervatte het kruis en icoon de pelgrimstocht in Spanje, te beginnen bij het aartsbisdom Madrid.

Het kruis en icoon brachten het jaar 2010 door in Spanje en op de eilanden, waaronder de Canarische Eilanden. Zij brachten ook korte bezoeken aan Lourdes en Fatima. Overal waar zij kwamen, werden plechtigheden en liturgieën georganiseerd.

In 2011 ging de pelgrimstocht verder door Spanje tot het tijd was voor de 26e WJD in Madrid. Het kruis en de icoon waren aanwezig bij vele evenementen, waaronder de kruisweg door de straten van Madrid. Na de afsluitende mis vond de overdracht van de symbolen plaats, en werden ze van de Spaanse jeugd overgedragen aan de jongeren van Brazilië. Benedictus XVI zei tot hen: “Beste vrienden, voordat we afscheid nemen, en terwijl de Spaanse jongeren het kruis van de Wereldjongerendagen doorgeven aan de Braziliaanse jongeren, vertrouw ik als opvolger van Petrus aan alle aanwezigen deze taak toe: maak de kennis en de liefde van Jezus Christus bekend in de hele wereld! Hij wil dat jullie de apostelen van de eenentwintigste eeuw zijn en de boodschappers van zijn vreugde. Laat hem niet in de steek!” In september van dat jaar begonnen het kruis en de icoon aan hun rondreis door Brazilië. De jeugd van Sao Paolo gaf hen een tumultueus welkom en stuurde hen weg op een pelgrimstocht en proces dat bekend staat als “Bote Fé”.

De tournee door Brazilië werd in 2012 voortgezet. Eén keer werd de grens overgestoken om twee mariale heiligdommen in Uruguay te bezoeken. Omdat Brazilië zo’n groot land is met veel bisdommen, konden het kruis en de icoon slechts twee of drie dagen in elk bisdom blijven. Die dagen waren gevuld met vieringen, ceremonies, bezoeken aan scholen, instellingen, zieken, gevangenen, herstellende van afhankelijkheid en vele anderen die troost vonden bij het aanraken van het kruis.

In 2013 zette de ‘Bote Fé’ de tournee door Brazilië voort en kwam aan in Rio de Janeiro voor de 28e Wereldjongerendag. Paus Franciscus sprak over het WJD-kruis in zijn toespraak bij de kruisweg in Copacabana. Hij herinnerde de jongeren eraan dat het kruis in 1984 aan hen was gegeven door Johannes Paulus II. Daarna zei hij tegen hen: “Sindsdien is het Wereldjongerendagenkruis naar alle continenten gereisd en door allerlei menselijke situaties gegaan. Het is als het ware bijna ‘doordrenkt’ van de levenservaringen van de ontelbare jongeren die het hebben gezien en gedragen. Beste broeders en zusters, niemand kan het kruis van Jezus benaderen en aanraken zonder daar iets van zichzelf achter te laten, en zonder iets van het kruis van Jezus mee te nemen in zijn of haar eigen leven. Ik heb drie vragen waarvan ik hoop dat ze vanavond in jullie harten weerklinken als jullie naast Jezus lopen: Wat heb je aan het kruis nagelaten, beste Braziliaanse jongeren, gedurende de twee jaar dat het kruis jullie land doorkruist? Wat heeft het kruis van Jezus voor jullie achtergelaten, in ieder van jullie? En tenslotte, wat leert dit kruis ons?”

Vermeldenswaardig is hier dat het toenemend gebruik van sociale media betekende dat foto’s en video’s van de kruis- en Ikonenreis online werden gedeeld door jongeren, maar ook door bisschoppenconferenties, bisdommen, parochies en websites. Aangezien de jongere generaties hun ervaringen graag online delen, kan deze voortdurende pelgrimstocht nu door iedereen overal ter wereld worden gevolgd.

Het kruis en de icoon waren in 2014 opnieuw in Rome voor Palmzondag, en ze werden overhandigd door jongeren uit Brazilië aan jongeren uit Polen. Daarna werden ze meegenomen om Pasen te vieren in Poznan. In juni ging de pelgrimstocht over de grenzen heen om andere landen in Oost- en Midden-Europa te bereiken. De rest van het jaar werd besteed aan bezoeken aan Wit-Rusland, Litouwen, Letland, Rusland, Oekraïne, Moldavië, Roemenië, Hongarije, Slowakije en de Tsjechische Republiek. Het kruis en het icoon legden dat jaar grote afstanden af en droegen een boodschap van vrede uit. Die boodschap was vooral voelbaar in Oekraïne, waar het gebed van de jongeren een schreeuw om vrede was en een teken van solidariteit met hun leeftijdgenoten in het oosten van het land.

Het kruis en de icoon reisden in 2015 en 2016 door heel Polen tot aan de Wereldjongerendagen in Krakau in juli. Opnieuw speelde het kruis een prominente rol in de WJD kruisweg. Terwijl deze devotie op een zeer creatieve en ontroerende manier werd gebeden en uitgebeeld, werd het kruis door het Blonia Park gedragen door verschillende groepen jongeren die de universaliteit van de Kerk en het lijden dat vandaag de dag in de wereld voortduurt, verbeelden.

Het kruis en de icoon keerden na de WJD terug naar Rome en waren aanwezig bij enkele bijeenkomsten in de Paulus VI-zaal, waaronder een pauselijke audiëntie met slachtoffers van de aardbeving uit Midden-Italië. Vervolgens werden ze op Palmzondag 2017 op het Sint-Pietersplein door jongeren uit Polen overhandigd aan een delegatie jongeren uit Panama. Het kruis en het Icoon gingen opnieuw op weg voor hun missie als voorlopers van WJD. Opnieuw staken zij de Atlantische Oceaan over, ditmaal om een pelgrimstocht te ondernemen door Midden-Amerika en de buurlanden.

Grote afstanden worden afgelegd, en steeds meer jonge mensen worden geraakt door het kruis en de icoon van WJD. De pelgrimstocht gaat door, van hand tot hand, van land tot land en van generatie op generatie…